30 dic 2016

Ne UN kipejpena kitamiltia ne itechantalilis Israel

Ne Tajkwiluani pal Taltechan John F. Kerry inak ka ne ESA te kitamiltij ne sentaketztuk iwan ne Tejtechan Senputzujtuk (UN).

15 dic 2016

Peru kishpanua se programaj tik Kichwa

Tik ini tunal, se programaj tik Peru muishpanuj muchi tik Kichwa. Itukay Ñuqanchik (inasneki "Muchi tejemet") wan mutalij pal kitat ne Kichwataketzat. Inat ka nemit 4 millon chanejket ne taketzat ini metzali taketzalis.

13 dic 2016

Kiajsiket se ikwitapil weykuke ijtik ambar

Taishmatinimet kiajsiket se ambar kan ijtik nemi ne ikwitapil se weykuke. Yaja mikik ashan achka 99 millon shiwit. Ne ikwitapil kipiayuk iumiu, iewayu, wan nusan iujmiu.

11 dic 2016

Kijkwaniat Park tik Tatzinu Korea

234 ipal ne 300 tasennujnutzani tik ne Sennemit pal Tatzinu Korea kipejpenket pal kijkwaniat ne achtumutaliani, Park Geun-hye.

1 dic 2016

Ne Sennemit kishwelita ne tatennujnutzalis

Ashan se metzti ne Colombia chanejket taishpejpenket wan kitawelnekket se tatennujnutzalis iwan FARC. Melka uni, ne Kalpuli kichiwki ukseuk wan panuk tik ne Sennemit. Ne Sennemit pal Colombia kiwelitzki ne yankwik tatennujnutzalis.

27 nov 2016

Ne Dreamers kakasiwit ipanpa ne witz

11 millon tukniwan tik ESA tesu welit nemit tik uni taltechan. Yejemet ejkunimet. Tajku yejemet panuket tik ne ishku pal Meshijku. Sekin nakaket tik ne taltechan kwak ne visa tamik.

Ne achtumutaliani Obama kipalewij sejse yejemet. Yaja kipalewij ne pijpipil ne walajket iwan ne imiakwan. Yaja kiajkawki ma mutukaytalikan pal kianat se muchantilis tajtulchiwtuk. Wan yaja kiyankwilia ujumeshiwit. Itukay Deferred Action for Childhood Arrivals (DACA).

22 nov 2016

Trump muweymati ika Ford tea mijkwania tik Meshijku

Tik Kentucky ne Ford Motor Company kichiwa se machiut ipal ne Lincoln tawikani. Yejemet kinekituyat kijkwaniat ne itachiwalis uni machiut tik Meshijku. Ini mijkwanilis te kishtilia nian se tekit ipal ne tachiwaluyan tik Kentucky. Uni tachiwaluyan kenhayuk kitakewa miak takamet.

16 nov 2016

Shikchiwa ini pal tikuwaki

Kwak sea tikuliniat tuweyka tik chiupi tiempoj, uni weli techpalewia pal tikuwakit. Te tinemit pal tikpuluat muchi ne tunal tikuliniat tuweyka.

Tiwelit timutaluat, titzikwinit, tiapajpaluat, titejkut, wan titaneluat. Muchi ini tiwelit tikchiwat pal tiajsit tikuwakit.

9 nov 2016

Trump, ne achtumutaliani

Donald J. Trump mukweptuk ne achtumutaliani pal ne Ejestadoj Senputzujtuk. Yaja kianki ne teishpejpenalis.

Su yaja yawi kichiwa tay ne inatuk, sujsul uij ipal ne Musulman wan ne walejkunimet. Tamatinimet te kimatit tay yawi kichiwa kwak kalaki tik ne yankwik itekiw ken ne achtumutaliani ipal se ne wejwey taltechan tik ne taltikpak.

2 nov 2016

Ne tapajpatalis te kipalewia ne wey tajtaltechan

Kwak miak tajtaltechan pejket tapajpatat intzalan, tajtaltechan ken Mejshiku, China wan India kianket yankwik tekitilis.

Kanada ashan kineki kinamaka tajtamakalis pal mishtel tik Ewropa. Achtu, muchi ne tajtaltechan tik ne Musenputzulis pal Ewropa nemit pal kishwelitat ne yankwik tatennujnutzalis ipal Kanada.

1 nov 2016

Clinton nemi itajku seuk tatemulis

Ne itekuyu ne FBI James Comey kimakak ne Congresoj se tajkwilul kan kineshtilia ipanpa yankwik tejtepusamat ne yewa kiajsiket wan ne kan ijtik nemi Hillary Clinton.

26 oct 2016

Ken ka ajsik tatuktia Hitler? (2/2)

Ken ijtuk iwan ne Alemania democraticoj taltechan kan welik ajsi tatuktia se tetalultiani? Ini ne takat kimiktij miak takamet, siwatket wan kukunet ika yejemet Yudayujmet.

Tiawit tikilwitiat ne ipewalis tik ne Kalpuli pal Alemania. Wan taika miak takamet kishwelitaket tay yaja inatuya.

23 oct 2016

Trump te kishwelita ne teishpejpenalis

Tik ne muishnamikilis panutuk, ne teishejekuani kitajtanilij Trump su yaja kiwelitaskia ne imuchiwalis ne teishpejpenalis. Yaja inak ka anka kia… u anka te.

18 oct 2016

Kinekit kitentzakwat se tanawatiani ika yaja kinpalewia ne metzali



Yalua ne Kalpuli ipal Ajkuikpa Dakota ina ka kineki kitentzakwa ne tanawatiani Amy Goodman. Ini tanawatiani techilwitij ka ne policiaj kinsuma ne metzali ne kipalewiat ne intalmet teuchijtuk.

17 oct 2016

Ne musenpualis pejtuk kiana Mosul

Ne ESA wan Irak kinekit kianat Mosul, se techan tik Irak. Ashan nemi itan ne itatuktilis ne Estadoj Islamicoj (ISIS).

Tea nemit miak tasumanit ipal ISIS. Yankwik tasumanit te musenpuat nemit. Melka uni, uij pal kianat Mosul. Tik ne techan, nemit itan tal miak shaput tentuk iwan tapanka.

Ne ESA kipalewijtuk ini musenpualis, melka yajini kipia se talilijtuk tekenha. Ne tasumanit pal Irak yejemet Shiitaj. Ne chanejket tik Mosul yejemet Sunni. Iran kipalewijtuk ne Shiitaj wan yejemet nusan yu-tasumat.

Al-Assad tajtaketza ipanpa ne tasumalis tik Syria

Ne tatuktiani pal Siria, Bashar al-Assad, kishkejketza ka ne tay panu tik ne Tajku Tasneskan kenha ken “se[uk] sesek tasumalis ne muchiwa.” Ika “ne Kalakian… ne ESA, tel, te kitamij ne Sesek Tasumalis, nian kwak san kupewik ne Musenputzulis Sovieticoj.”

Israel kiketza isentekitilis iwan ne UNESCO


Resultado de imagen para israel detiene cooperacion con UNESCO
Israel kiketza isentekitilis iwan ne UNESCO, ne Organizacion ipal ne Sejsenputzujtuk Talmet pal ne Kultuwas wan Tamachtilis. Yaja inak ini ika ne UNESCO kikwij ne tajkwilul ne sejse Arabejtalmet kishpanulijket ipanpa Jerusalen, wan ijtik ini tajkwilul, tiamatachiat ka ne Yudayujmet inte kipiat ilpika iwan ne techan Jerusalen.

14 oct 2016

Bob Dylan kianki ne Nobel Prize tik Amaishmatilis

Ne takwikani Bob Dylan kianki ne Nobel Prize tik Amaishmatilis. Wan yaja mukwepa ne achtu takwikani ne kiana ini wey tetashtawil. Yaja se takwikani te kenha ken ne sekin.

10 oct 2016

Ne ajkayawit Matthew sea kishutak Haitij

An makwil shiwit neman keman talulinik ne 12 eneroj 2010, ne ajkayawit kiwilewki ukpa ne Republicaj Haitij, ini ajkayawit sea tetekia. Ne yalua ipal ne martes 4 octubrej 2016, Matthew tawilewki nujme nejnenki, tawilewki sujsul ne taltakutun Grand'Anse wan ne tatzinu-taneskan. Ne chanejket inte tatka kipiat ika muchi kipulujket, wan sajsaytit ika walajsis neman se uijkayu ipal takwal wan ne coleraj.

6 oct 2016

Ne ESA tea tatuktia tik ne matapan


Ne Kalpuli pal ESA tea yawi kitekimaka Icann. Icann kitukaytia muchi ne tzajtzawalamat tik ne matapan. Wan kitajpia ne metapan ma naka tapujtuk wan yektalijtuk.

5 oct 2016

Ken ka ajsik tatuktia Hitler? (1/2)

Ken ijtuk iwan ne Alemania democraticoj taltechan kan welik ajsi tatuktia se tetalultiani? Ini ne takat kimiktij miak takamet, siwatket wan kukunet ika yejemet Yudayujmet.

Tiawit tikilwitiat ken mumatki ne techan kwak tamik ne Achtu Tasumalis. Wan taika miak takamet kishwelitaket tay yaja inatuya.

Ken ijtuk iwan tuweyka tik ne ilwikat?

Ne ESA sitalpashaluani Scott Kelly wan Rusia sentalpashaluani Mikhail Kornienko panuket 340 tunal tik ne ilwikat.

Kwak achtu pejket pashaluat tik ne ilwikat, NASA senpa kinekituya kimati ken ijtuk iwan ne tuweyka kwak tinemit tik ne ilwikat, kan te kanaj etilis. Ika tik ne taltikpak, ne takat nejnentuk iwan etilis wan mupetejtuk iwan.

4 oct 2016

Matthew: ne tapayawit tapitza pak ne taltakutun kalakian ipal Haitij


Ne ajkayawit Matthew yawi yawi ishta ajkuikpa wan inte musewia. Kichaluj ne atenpan Haitij ka tajkutunal. Tapitza iwan ejekat ajsi achka 220 km/h, nemi tapayawit tesajsay, wan ne at inte muajkawa wetzi. Ne ajkayawit kimiktija 3 tukniwan. Ne iakal se takat akalak, seki mikik kwak ichan muwilewki, wan se siwat sea kukushki wan inte weliket kitajpiat. Seuk takat mupuluj.

Kitapanket ukpa ne majwey kalkukuyanit ipal Alepoj, Siriaj


Kitapanket ukpa ne kalkukuyanit majwey ijtik ne cojcoloniaj te takakini ipal Alepoj ini semanaj. Ne  tatuktilis ipal ne tal iwan itepalewianimet rusojtekat kichiwat ne campañaj inwan intasumanimet wan uk kinekit kitzkiat muchi ne techan ume ipal Siriaj.

3 oct 2016

Ne tzajtzini ipal ne tajkuyua

Tik Kuskatan tikpiat miak sisimit pal ikman.

Kwak nichikitik katka, ninemituya tik se techan itukay Aguilares. Tesu tikpiatuyat tawil ka né. Yajika, kwak tayuaki katka, nemi kunyua nujme. Ka tayua, ne nutatanoy mutalia katka ka tenkal wan tachichina. Ne nueltiwan wan naja timutaliat katka inawak wan yaja techilwia ipanpa se sisimit pal ikman itukay ne “tzajtzini ipal ne tajkuyua”.

1 oct 2016

Kineshtiliat itachishka se weykuke

Sejse taishmatini kineshtilijket ne itachishka se ikman weykuke ne nejnemituya ijtik ne kujkujtan tik China ashan 120 millon shiwit. Kalishtijket ne iujumiu wan kitaket ka kenhayuk kipiatuya ne ishinyu. Ne iten kenha ken se alut wan ikwitapil kipiatuya iujmiu.

27 sept 2016

Ne achtu muishnamikilis tik ESA

Ne muishnamikket: Donald J. Trump wan Hillary Clinton

Yalua Donald Trump wan Hillary Clinton nemiket tik ne achtu muishnamikilis pal kianat ne achtumutalijka pal ESA. Ne chanejket yawit kishpejpenat se yejemet ijtik ume metzti.

26 sept 2016

Teishpejpenalis tik Euskal Herria

Yankwik Sennemit Vascoj: miak
nacionalistaj, miak siwatket,
melka te kanaj musenputzulis


Yalua domingoj muchijki teishpejepnalis pal ne kalpuli ipal ne Euskadiko Autonomi Elkartea (Chinamit Iseltuktiani Vascoj, "CHIV"), se takutun ipal ne estadoj ipal España kipia iseltuktilis.

23 sept 2016

Musewia se techan ini tayua

Ne tatuktiani pal Charlotte, ne wey techan tik North Carolina, kitalijtuk tik ini tunal se musewilis kan teaka weli nejnemi ka tatenpan itzalan tajkutayua wan tanesi.

Ashan ne yey tunal kan se miaktal teishnamiki tik ujti. Yejemet kitajtaniliat ne tajpianimet ma kineshtilikan ne videoj kan kilwitia tay panuk iwan Keith Lamont Scott, ne kipiatuya 43 shiwit. Yajini ne takat ká se tajpiani kimiktij.